میدان‌های امام خمینی(ره)، شوش، قزوین، انقلاب و مولوی، مراکزی‌اند که هر روز تردد میلیونی وسایل نقلیه اعم از موتورسیکلت و انواع خودرو سبک و سنگین را شاهدند. در این گزارش مجموعه اقدام‌هایی که در حال حاضر از سوی نهادهای مسئول برای مقابله با آلودگی هوا در پهنه مرکزی انجام می‌شود، ذکر شده است. اگرچه مسئولان ذی‌ربط این اقدامات را با اتکا به کاهش روزهای آلوده در مقایسه با سال پیش مؤثر می‌دانند، اما اعلام وضعیت هشدار در روزهای اخیر نشان می‌دهد که تا ظاهر شدن آسمان آبی در تهران فاصله زیادی داریم.
- آمبولانس‌ها از راه می‌رسند
آلودگی هوا امسال چترش را زودتر از شروع بارش‌های آسمانی به روی مردم باز کرده است. پیرمرد به وسط میدان انقلاب که می‌رسد دست روی قفسه سینه‌اش می‌گذارد و قدم‌هایش را آهسته‌تر برمی‌دارد تا به گذرگاه عابرپیاده برسد. به سختی نفس می‌کشد و صورتش کبود شده است. رهگذران به مأموران اورژانس اطلاع می‌دهند و بعد از دقایقی امدادگران می‌رسند و کپسول اکسیژن نفس‌های مرد را تنظیم می‌کند. روزهای آلوده خیلی از شهروندان به‌ویژه سالمندان، کودکان و زنان باردار با شرایط دشواری دست به گریبانند. دکتر «سید رضا معتمدی» معاون عملیات امداد اورژانس تهران در گفت‌وگو با همشهری محله می‌گوید: «روزهایی که با پدیده آلودگی هوا مواجه هستیم، تماس‌های مرکز اورژانس افزایش می‌یابد، به همین دلیل با شروع فصل سرما، نیروهای اورژانس در حالت آماده‌باش هستند و سعی می‌کنیم از تمام نیرو و توان و امکانات خود برای خدمت‌رسانی به مردم استفاده کنیم. » به گفته او مناطق مرکزی ۱۰درصد بیشتر از سایر مناطق تهران آلودگی دارند و به همین دلیل بخش قابل توجهی از امکانات اورژانس در پهنه مرکز مانند میدان‌های انقلاب، ولی‌عصر(عج)، فاطمی، بلوار کشاورز و فردوسی متمرکز می‌شود. توزیع ماسک بهداشتی و فیلتردار کاری است که سال گذشته توسط نیروهای اورژانس تهران در میادین انجام و با استقبال خوب شهروندان هم مواجه شد. دکتر معتمدی می‌گوید: «استفاده از ماسک‌ها به تنهایی نمی‌تواند مانع از نفوذ آلودگی به بدن شود اما تا حدود زیادی از ورود ذرات آلاینده جلوگیری می‌کند و فرد به مشکلات تنفسی مزمن مبتلا نمی‌شود. همچنین استفاده از ماسک به‌ویژه ماسک‌های فیلتردار در روزهای آلوده توسط افرادی که مبتلا به بیماری‌های ریوی و تنفسی هستند، از وخیم‌تر شدن حالشان جلوگیری می‌کند. به همین دلیل توصیه می‌کنیم شهروندان در این روزها که با آلودگی هوا روبه‌رو هستیم از ماسک استفاده کنند. » استقرار واحدهای سیار پیش بیمارستانی در میادین مهم مرکز تهران اقدام دیگری است که در راستای ارائه خدمت به شهروندان انجام می‌شود: «برخی از آمبولانس‌ها تجهیزات کامل‌تری دارند که سعی می‌کنیم آنها را در نقاط آلوده مانند میدان انقلاب و فردوسی مستقر کنیم تا در موارد اضطراری بتوانیم خدمات بیمارستانی به آسیب‌دیدگان ارائه کنیم. » به گفته او امسال همچون سال‌های گذشته حدود ۵ دستگاه از آمبولانس‌های مجهز در میادین مرکزی مستقر شده‌اند.
- ایست راهور به خودروهای آلاینده
طبق اطلاعات ستاد پایش و کنترل کیفیت هوا، احتراق نامناسب و بی‌کیفیت بودن نوع سوخت مهم‌ترین عوامل آلودگی هوا در تهران بشمار می‌روند. سال‌های گذشته مسئولان برای کاهش آلودگی آستین‌ها را بالا زدند و راهکارهایی پیشنهاد دادند اما به گفته خودشان نتایج رضایتبخش نبود. بنابراین آخرین تیر را که همان طرح «ال.ای. زد» بود به سمت سیبل هدف که همان آلودگی هوا بود رها کردند. قرار بود با اجرای این طرح از تردد وسایل نقلیه اعم از خودرو و موتورسیکلت‌دودزا و معیوب در شهر جلوگیری کنند. مرحله اول طرح مهر شروع شد و طبق گفته‌های سردار «محمدرضا مهماندار» رئیس پلیس راهور تهران، حدود ۳ هزار و ۱۷۷ خودرو به دلیل دودزا بودن، پلاک اعزام به تعمیرگاه گرفتند. گویا این طرح هم حریف ذرات آلاینده نشد و آنها در آسمان تهران جا خوش کرده‌اند و قصد مهاجرت ندارند.
مناطق مرکزی پایتخت به دلیل وجود مراکز تجاری، اداری، آموزشی و درمانی بیش از سایر مناطق با حجم وسایل نقلیه و میزان آلودگی بالا مواجه‌اند. منطقه ۶ به دلیل وجود مراکز مهم، قلب پایتخت است و از آنجا که بخش زیادی از آن در محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد قرار دارد، نیروهای راهور با جدیت بیشتری طرح برخورد با خودروهای فاقد معاینه‌فنی را اجرا می‌کنند. سرهنگ «پیمان اسماعیل‌زاده» رئیس پلیس راهور منطقه می‌گوید: «این محدوده یکی از پر ترددترین مناطق تهران است و روزانه بیش از هزاران خودرو و موتورسیکلت در آنها تردد می‌کنند و به همین دلیل نیاز به نظارت بیشتر و دقیق‌تری است. » به گفته او معابر مهم منطقه از جمله میدان ولی‌عصر(عج)، فاطمی و بلوار کشاورز به دوربین‌های نظارتی تجهیز شده‌اند: «تمام ساز و کار برخورد با خودروهای فاقد معاینه‌فنی و آلاینده توسط مسئولان مربوط فراهم شده است و امیدواریم با نظارت نیروهای راهور مستقر در معابر، این طرح به خوبی اجرا شود و امسال شاهد آسمان آبی در زمستان باشیم. »
تکه یازدهم هم وضعیت مشابه منطقه ۶ دارد و به‌عنوان یکی از دروازه‌های ورودی پایتخت محسوب می‌شود و همسایگی‌اش با بازار تهران باعث شلوغی آن شده است. سرهنگ «فریاد نظری» رئیس پلیس راهور منطقه به محدوده‌های شلوغ و پر تردد این بخش از تهران اشاره می‌کند و می‌گوید: «میدان راه‌آهن و خیابان شوش از نقاط پر ترافیک منطقه هستند که متأسفانه خودروهای فرسوده و دودزا در آنها زیاد تردد می‌کنند و نیاز است در این نقاط با دقت بیشتری اعمال قانون شود. » هماهنگی نهادها و دستگاه‌ها باعث اجرای بهتر طرح می‌شود که سرهنگ نظری می‌گوید: «در چهارچوب قوانین و مقررات به وظایفمان عمل می‌کنیم و خودروهایی که برگه معاینه‌فنی ندارند جریمه می‌شوند اما طرح تعویض خودروهای فرسوده با نو می‌تواند در این امر خطیر کمک کند که متأسفانه نهاد مربوط ورود نمی‌کند. همچنین بیشترین میزان آلودگی مربوط به موتورسیکلت است که هیچ ضمانت اجرایی و قانون برخورد با آنها وجود ندارد. »
سرهنگ «محمد صادقیان» رئیس پلیس راهور منطقه ۱۲ هم معتقد است: «چهارراه سیروس، میدان مولوی، چهارراه گلوبندک و چهارراه استانبول از بخش‌های شلوغ محدوده بازار تهران هستند و روزانه حدود یک میلیون تردد و توقف موتورسیکلت و خودرو در این محدوده انجام می‌شود و به همین دلیل آلوده‌ترین نقطه تهران است. متأسفانه کمبود نیرو و امکاناتی مانند دوربین‌های نظارتی، مانع از اجرای بهتر طرح برخورد با وسایل نقلیه آلاینده در این محدوده می‌شود. »
پازل دهم تهران هم از نقاط قدیمی است که اغلب خیابان‌ها و معابر باریک و صعب‌العبوری دارد و بیشتر کوچه‌ها و خیابان‌ها پر ترافیک هستند. به گفته سرهنگ «حیدر ابراهیمی» رئیس پلیس راهور منطقه بزرگراه نواب، خیابان‌های آزادی و قزوین از نقاط پر تردد و آلوده منطقه هستند و کمبود دوربین‌های ثبت تخلف، نظارت را در این محدوده مشکل کرده و از این رو، شاهد تردد خودروهای فرسوده و آلاینده در آنها هستیم. همچنین خیابان آذربایجان از شرق به غرب هم به دلیل اینکه معبر مهم و شاهراه محسوب می‌شود نیاز به دوربین نظارتی دارد تا با اعمال قانون بتوانیم از ورود خودروهای آلاینده جلوگیری و میزان آلودگی این بخش را کم کنیم. »
- کارت قرمز به خودروهای آلاینده در بیهقی
به گفته کارشناسان سازمان پایش و کنترل کیفیت آلودگی هوای استان تهران، حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد آلودگی هوای تهران ناشی از منابع متحرک یعنی خودروها و موتورسیکلت‌هاست. در چنین شرایطی ویزیت وسایل نقلیه اعم از خودرو و موتورسیکلت توسط مهندسان مراکز معاینه‌فنی خودرو امری لازم و ضروری است. مرکزی که به وسایل نقلیه آلاینده کارت قرمز می‌دهد تا با رفع نواقص از میزان آلودگی هوا کم کنند. بیهقی تنها مرکز معاینه‌فنی خودرو در پهنه مرکزی تهران، برای رفاه بیشتر شهروندان لاین‌بندی شده است. خودروها در یک صف به سالن بزرگ که ۶ خط دارد، وارد می‌شوند. «مجیدبابایی» مدیر مرکز معاینه‌فنی در گفت‌وگو با همشهری محله می‌گوید: «اگر اجبار نبود، مالکان خودرو به این مرکز مراجعه نمی‌کردند. متأسفانه اجرای طرح جریمه خودروهای فاقد معاینه‌فنی باعث شده این مرکز و سایر مراکز تهران شلوغ شوند. تست خودرو باعث مشخص شدن نواقص می‌شود که مالکان با رفع آنها طول عمر مفید خودروشان را افزایش می‌دهند. وقتی این موضوع در بین شهروندان به‌صورت یک فرهنگ نهادینه شود و مردم هر سال یکبار به این مراکز مراجعه کنند نه تنها با حجم کمی از خودروهای فرسوده مواجه می‌شویم، بلکه هوای شهرمان هم آبی و پاکیزه می‌شود. » به گفته او روزانه هزار و ۸۰۰ تا ۲ هزار خودرو برای انجام تست‌های فنی و دریافت برگه سلامت خودرو به مرکز بیهقی مراجعه می‌کنند: «هر تست خودرو ۲۵ دقیقه طول می‌کشد و در همین مدت زمان کوتاه، مالکان می‌توانند از سلامتی خودروشان مطمئن شوند. انجام انواع تست‌ها در مرکز هم باعث کاهش ذرات آلاینده در هوا و هم باعث سلامت خودرو و سفر مطمئن شهروندان می‌شود. » به گفته مدیر مرکز معاینه‌فنی خودرو بیهقی حدود ۸۰ درصد خودروهایی که به این مرکز مراجعه می‌کنند دارای مشکلات آلایندگی هستند: «در این مرکز علاوه بر معاینه عادی، معاینه برتر هم برای شهروندان صادر می‌کنیم که متأسفانه در تست‌هایی که انجام می‌شود ۸۰ درصد خودروها مردود و تنها ۲۰درصد موفق به دریافت معاینه برتر می‌شوند. » مهندسان خودروها را از مالکان تحویل می‌گیرند و پس از انجام تست‌های سلامت در انتهای سالن تحویل راننده‌ها می‌دهند. «مینو جعفری» در انتظار دریافت خودرو ایستاده است. او می‌گوید: «انجام معاینات فنی خودرو قبل از هر چیزی به نفع خود شهروندان است. با این کار از سلامت خودرومان مطمئن می‌شویم و در گام بعدی هم در کاهش آلودگی گام برمی‌داریم. متأسفانه تا زور و اجبار نباشد، تست فنی خودرو و وسایل نقلیه را جدی نمی‌گیریم و با این کار هم به خود و به هم به دیگران آسیب می‌زنیم. امیدوارم با اجرای این طرح، انجام معاینه‌فنی به یک فرهنگ در جامعه تبدیل شود. » مرکز بیهقی شبانه‌روزی است و حدود ۶۰ مهندس در دو شیفت مشغول خدمت‌رسانی هستند.
نظر شما